‘Laat de oertijd een voorbeeld zijn’

Ons brein is niet opgewassen tegen de moderne maatschappij, aldus Mark van Vugt, hoogleraar evolutionaire en organisatiepsychologie.

‘Ik snap heel goed dat mensen gek worden op hun werk.’ Samen met Ronald Giphart schreef Van Vugt er het boek Mismatch over. In 2011 klopte bestsellerauteur Ronald Giphart aan bij Mark van Vugt, ’s lands eerste hoogleraar evolutionaire psychologie. Giphart, destijds writer in residence aan de Vrije Universiteit, wilde samen met Van Vugt een college geven over fictie en de wisdom of the crowd. Dat college kwam er nooit van – studenten toonden geen interesse – maar de schrijver en de wetenschapper raakten wel aan de praat. Uit die gesprekken ontstond Mismatch, een populairwetenschappelijk boek, dat overtuigend aantoont dat onze hersenen de razendsnel veranderende complexe maatschappij niet kunnen bijbenen.

Wat bedoelt u met mismatch?

Van Vugt: ‘Mismatch ontstaat als soorten in een situatie belanden waarop zij evolutionair gezien niet zijn voorbereid en waardoor ze de verkeerde keuzes maken. Denk aan bloemen die uitkomen in december omdat het 15 graden Celsius is, maar vervolgens sterven door verlate vorst in februari. Of aan vogels die om dezelfde reden denken dat ze niet hoeven te migreren en daardoor niet overleven. Voor ons mensen geldt hetzelfde. Ons lichaam en onze hersenen zijn evolutionair gezien grotendeels nog hetzelfde als die van mensen in de oertijd, maar de omgeving waarin wij leven is fundamenteel veranderd. Daardoor treedt voortdurend mismatch op.’

Lees het hele stuk hier.